Hay biết bất cứ cái gì đang diễn ra
Hiểu được cái gì là vô ích khác xa việc suy nghĩ hoặc đánh giá cái gì đó là “không tốt”. Nếu tâm gán cho cái gì đó là tốt thì tâm tham đã sẵn sàng ngay lập tức.
Bất cứ một đề mục nào
sanh khởi, thì ngay tại đó
đã có tâm si đợi sẵn rồi.
Tâm si che án những đặc tướng tự nhiên của đề mục (nhưng không che án bản thân đề mục) và gán cho nó cái nhãn là “tốt” hoặc “xấu”. Tâm tham (lobha) và sân (dosa) liền làm công việc của nó là nắm giữ hoặc chối bỏ. Vậy thì làm sao chúng ta hành thiền được đây? Thiền là việc nhận biết các dạng tồn tại của tham, sân, si từ thô rõ đến tế vi, và tất cả họ hàng của chúng đang có ở trong tâm khi tâm quan sát đề mục.
Trong pháp hành này,
chúng ta tập hay biết
bất cứ những gì đang diễn ra.
Thay vì cố gắng làm cho tâm tĩnh lặng,
chúng ta chỉ cần nhận biết và quan sát
sự bất an với một thái độ đúng đắn.
Bởi vì chúng ta muốn học hiểu về bản chất của tâm và của đề mục quan sát, chúng ta không cố gắng làm cho tâm phải tĩnh lặng hay cố gắng loại bỏ đề mục (đối tượng nhận biết của tâm). Chúng ta không can thiệp, không kiểm soát mà quan sát, bởi vì chúng ta muốn hiểu tâm và đề mục trong trạng thái tự nhiên, như chúng đang diễn ra.
Đó chính là chánh kiến
Vì vậy, chúng ta cũng không cố gắng loại bỏ tâm sân khi tâm sân sanh khởi. Khi chúng ta cố gắng xua đuổi nó, nó lại càng sân hơn. Sân luôn mang tính tiêu cực, có đặc tính là đẩy đuổi cái gì đó đi. Chúng ta quan sát tâm sân bởi vì muốn hiểu bản chất thực sự của nó. Đó mới là ý nghĩa của thiền.
Trích “Pháp Ở Mọi Nơi”
Thiền Sư Sayadaw U Tejaniya
