Thiền bắt đầu ngay từ khi bạn thức dậy
Thiền bắt đầu ngay khi bạn thức dậy,
chứ không phải từ lúc bạn lên thiền đường
hay khi ngồi xuống chiếu thiền.
Hãy nghĩ đến bản thân mình ngay từ khoảnh khắc bạn thức giấc. Hãy suy nghĩ khi bạn sống với chánh niệm thì sẽ ra sao. Nếu (hướng) suy nghĩ đến chính mình, bạn sẽ có chánh niệm*. Tâm đang cảm thấy ra sao? Tâm đang nghĩ gì? Tâm đang ở đâu? Tâm đang làm gì? Hãy sử dụng những thông tin bạn có bây giờ và những gì bạn hiểu biết về bản chất của tâm. Hãy hỏi chính mình những câu hỏi như vậy ngay khi bạn thức dậy. Nếu làm được điều đó, bạn sẽ có thể thực hành ở bất cứ nơi đâu, bất cứ lúc nào, đúng không. Tôi bắt đầu thực hành như thế đấy.
Định (samādhi)
Định nghĩa là một nội tâm vững vàng và ổn định; định không có nghĩa là tập trung. Chúng ta có cần phải đạt được định tâm bằng cách tập trung không?
Chúng ta có được một nội tâm định tĩnh mỗi khi tập trung chú ý vào một đề mục không? Rất nhiều thiền sinh bị đau đầu, cứng gáy vì đã dùng quá nhiều sức và cố gắng sai đường để tập trung vào một đề mục. Nó cũng gây mệt mỏi vì tốn sức cưỡng ép, hậu quả của việc ham muốn hay xua đuổi một điều gì đó.
Định của thiền vipassanā đến từ chánh kiến,
thái độ đúng đắn và chánh tư duy.
Ba điều đó cùng với chánh niệm liên tục
sẽ đem đến sự ổn định nội tâm.
Loại định này gọi là
định của thiền vipassanā
Cuộc sống của chúng ta sẽ rối tung lên nếu chúng ta không biết suy nghĩ một cách hợp lý để vượt qua những khó khăn trong cuộc sống. Trái lại, chúng ta có thể giữ gìn được nội tâm bình lặng khi suy tính sự việc một cách thông minh. Cũng vậy, khi có chánh kiến, chánh tư duy và thái độ đúng, một nội tâm bình lặng sẽ tăng trưởng. Định tâm không thể phát triển với tà kiến, tà tư duy và thái độ sai lầm.
* Ở đây ý nói là hướng tâm đến chính mình. Đối với nhiều người, khi nghĩ đến chính mình thì họ sẽ tiếp tục dòng suy nghĩ lan man chứ không phải hướng tâm về thân-tâm để mà chánh niệm.
Trích “Pháp Ở Mọi Nơi”
Thiền Sư Sayadaw U Tejaniya
