Truyền thông là tiếp nối
Mỗi cá nhân, mỗi sinh vật luôn luôn sử dụng truyền thông. Chúng ta thường cho rằng truyền thông là những gì chúng ta viết hay chúng ta nói. Tuy nhiên dáng dấp của chúng ta, sắc diện của chúng ta, giọng nói, cử chỉ của chúng ta và ngay cả ý nghĩ của chúng ta, tất cả đều là những phương tiện truyền thông. Cũng như một cây cam cống hiến hoa, lá và trái cam tươi tốt, mỗi cá nhân trong cộng đồng cống hiến lời hay, cử chỉ đẹp. Một sự truyền thông không thể nào không có ảnh hưởng. Mỗi khi truyền thông là ta đóng góp hoặc yêu thương hòa hợp hoặc khổ đau đổ vỡ.
Truyền thông là đóng góp vào thế giới bên ngoài. Truyền thông cũng là những gì còn tồn tại trong thế giới bên ngoài sau đó. Cho nên truyền thông của ta là nghiệp lực của chính ta. Thuật ngữ karma, tiếng Sankrit, có nghĩa là “hành động”. Hành động ở đây không những ám chỉ hành động của cơ thể mà còn ám chỉ cả ngôn ngữ, ý nghĩ và dự tính khi hành động.
Hàng ngày ta đóng góp năng lượng của suy nghĩ, nói năng, hành động (Thân – Khẩu – Ý). Mỗi phút mỗi giây ta đều truyền thông với ta hay với người khác. Những gì ta suy nghĩ, nói năng, hành động là biểu hiện của ta. Ta chính là hành động của ta. Khi hành động, ta không chỉ hành động bằng cơ thể mà cả bằng ngôn ngữ và ý tưởng. Nghiệp (Karma) là tác động của cả ba: Thân, Khẩu và Ý.
Ý nghĩ tự nó là hành động. Mặc dù ta không thể “thấy” sự biểu hiện của ý nghĩ, ý nghĩ đã có đó như một năng lượng. Ý nghĩ có thể thôi thúc chúng ta tạo nên đổ vỡ hay đem lại yêu thương. Bất cứ ý nghĩ nào cũng đưa đến kết quả, hoặc tức thời hoặc mai sau. Khi chúng ta có một ý nghĩ thù hận, buồn giận hay tuyệt vọng, ý nghĩ ấy là một chất độc tàn hoại thân tâm ta, là nguồn gốc của mọi xung đột, tác hại. Nếu chúng ta có một hành vi bạo động, đó là vì chúng ta đã có ý nghĩ hận thù, giận ghét và có ý muốn trừng phạt. Cho nên chính ý nghĩ tự nó đã là hành động. Không cần phải nói gì hay làm gì mới gọi là hành động. Suy nghĩ một điều gì chính là hành động.
Khi ta phát khởi một ý nghĩ đầy hiểu biết, yêu thương, bao dung thì ý nghĩ ấy tức khắc có ảnh hưởng chữa trị đối với thân tâm ta và những người chung quanh ta. Nếu chúng ta khởi lên một ý nghĩ đầy phán xét, giận dữ thì ý nghĩ ấy tức khắc sẽ đầu độc thân tâm ta và những người chung quanh ta. Suy nghĩ là hành động hàng đầu bởi vì suy nghĩ là nền tảng tác dụng lên trên thế giới. Những lời ta nói cũng có ảnh hưởng vô cùng to lớn. Nếu chúng ta có thể nói và viết với thương yêu và hiểu biết thì thân tâm ta sẽ vô cùng nhẹ nhàng thanh thản. Ta không nói những lời yêu thương, hiểu biết chỉ để cho người nghe ta nói cảm thấy thoải mái, vừa lòng. Lời nói yêu thương của ta cũng có tác dụng chữa trị cho chính ta. Khi mà ta có thể nói được một lời nói dễ thương, tha thứ, thương yêu, ta sẽ cảm thấy an vui thanh thoát hơn.
Khi ta viết ra những lời yêu thương, tha thứ, ta sẽ cảm thấy an vui mặc dù người kia chưa đọc những gì ta viết. Ngay khi chưa gửi thư hay email hay đánh tin nhắn ta đã cảm thấy vui vẻ trong lòng. Và người kia khi đọc những dòng thư của ta cũng sẽ cảm nhận tình thương yêu của ta. Trái lại, nếu ta nói lên những lời giận dữ, bạo động, nếu ta nói với dụng ý trừng phạt thì ta và người nghe, cả hai đều cùng chịu đau khổ. Hãy tưởng tượng một em bé đang chứng kiến cha mẹ cãi nhau. Mặc dù lời lẽ của hai người không nhắm vào đứa bé, em bé vẫn chịu ảnh hưởng của những lời lẽ sân hận đó. Lời nói là một hành động thuộc hình thức thứ hai, có thể chữa trị và khai phóng hay tàn hại, gây đau khổ.
Hình thức hành động thứ ba là hành động của thân. Đây gọi là truyền thông bằng “ngôn ngữ của cơ thể” (body language) ví dụ như nắm chặt bàn tay lại khi giận hay dang hai tay ra khi đón mừng hoặc là những quyết định tham dự vào một sự cố hay hoạt động trong ngày, hay cách tiếp đãi một người nào. Nếu chúng ta có một hành động cứu vớt, che chở, an ủi, hỗ trợ hay chăm sóc, chúng ta sẽ tạo nên ảnh hưởng tích cực tức thì.
Trích “Nghệ thuật thiết lập truyền thông”
Thích Nhất Hạnh
