Quan hệ không thể sống sót nếu không có thức ăn lành mạnh
Nhiều người đau khổ vì truyền thông khó khăn. Ta có cảm tưởng bị hiểu lầm, nhất là bởi người ta thương. Khi tạo dựng mối quan hệ chúng ta cung cấp “thức ăn” cho nhau. Vì vậy chúng ta phải chọn lựa thức ăn cho người kia, thức ăn có thể giúp cho quan hệ lớn mạnh. Tình yêu, thù ghét, khổ đau, tất cả đều cần thức ăn để tồn tại. Ta mãi đau khổ là vì ta tiếp tục cung cấp thức ăn cho khổ đau. Mỗi khi ta nói lời thiếu chánh niệm là ta cung cấp thức ăn cho khổ đau trong ta.
Nhờ chánh niệm, ta có thể nhìn sâu vào bản chất của khổ đau để thấy rõ thức ăn nào đã nuôi sống nó. Khi biết được nguồn gốc của thức ăn thì ta có thể cắt đứt nguồn cung cấp này và nhờ đó mà đau khổ được giải tỏa.
Nhiều khi một quan hệ tình cảm bắt đầu tốt đẹp nhưng dần dần rồi cũng tàn phai bởi vì ta không biết nuôi dưỡng. Truyền thông có thể giúp cho tình yêu sống lại. Mỗi ý nghĩ trong óc, trong tim ta – người Trung Quốc nói là “trong bụng” – đều nuôi dưỡng quan hệ của chúng ta. Nghi ngờ, phiền giận, sợ hãi, bực bội không nuôi dưỡng ta và người ta thương. Nếu quan hệ của ta gặp khó khăn thì vì ta đã nuôi tình yêu bằng trách móc, hờn giận mà không phải bằng yêu thương.
Tại một khóa tu ở Làng Mai Pháp quốc, trong bài pháp thoại nói về cách sử dụng truyền thông để nuôi dưỡng người thương, tôi có ví dụ mối quan hệ như một bông hoa cần được tưới tẩm để lớn mạnh. Tôi để ý thấy một bà ngồi ở hàng đầu khóc suốt bài pháp thoại.
Sau pháp thoại, tôi đến gặp chồng bà ấy và nói nhỏ: “Này anh, bông hoa của anh cần được tưới tẩm đấy”. Ông chồng cũng đang tham dự khóa tu và cũng biết sử dụng ái ngữ, nhưng đôi khi ông cần một ai đó, chẳng hạn như một người bạn, nhắc lại. Hôm đó, sau giờ cơm trưa ông chồng lái xe đưa bà vợ về nhà. Chỉ trong một giờ ngắn ngủi ông đã áp dụng nghệ thuật tưới hoa.
Khi về tới nhà bà vợ như thay đổi hoàn toàn, nét mặt trở nên vui tươi, hạnh phúc. Các con họ đều ngạc nhiên vì hồi sáng, trước khi đi ông bà có vẻ buồn bực, khó chịu. Cho nên chỉ trong một giờ ta có thể thay đổi người kia và thay đổi chính ta bằng cách sử dụng phép thực tập tưới tẩm những hạt giống tốt. Đây là áp dụng chánh niệm cụ thể; đây không phải là lý thuyết.
Truyền thông với tính chất nuôi dưỡng và chữa trị là thức ăn cho việc duy trì các mối quan hệ. Đôi khi chỉ vì một câu nói độc ác mà người kia đau khổ nhiều năm và ta đau khổ nhiều năm. Vì nóng giận hay vì sợ hãi mà ai đó có thể nói một lời cay độc hay tàn hại. Lời cay độc tàn hại đó sẽ ở lại trong tâm ta rất lâu và dần dần giết chết quan hệ giữa ta và người ấy.
Nhưng chúng ta có cách giải độc: thương yêu trong chánh niệm và truyền thông. Tình yêu, lòng kính trọng, tình bạn, tất cả đều cần có thức ăn nuôi dưỡng mới sống còn. Với chánh niệm trong ý nghĩ, lời nói và hành động, ta sẽ nuôi dưỡng quan hệ và giúp quan hệ lớn mạnh.
Trích “Nghệ thuật thiết lập truyền thông”
Thích Nhất Hạnh
